Paratiroid adenomu nedir? Paratiroid bezinin tiroid bezlerinin arkasında yer aldığı görülmekte ve boyunun 2-3 mm civarında olduğu bilinmektedir. Bir bireyde sıklıkla 2 adet sağda ve 2 adet solda olmak üzere toplam 4 adet bulunmaktadır. Paratiroid bezi parathormon denilen ve özellikle kan kalsiyumunu ayarlayan bir hormon salgılar. Kalsiyum ise vücutta bir çok fonksiyonda görev alır.
İçindekiler
Genel sağlık durumunda oldukça önemli bir yere sahip olan bu bezlerde bazı sorunlar oluşabilmektedir. Bu sorunlardan bir tanesi ise paratiroid adenomu olarak bilinmektedir. Kısaca paratiroid bezlerinde iyi huylu tümör gelişmesine bu isim verilmektedir.
Paratiroid adenomu, parathormonunun fazla salgılanmasına neden olmabilmektedir. Bunun yanında kanda bulunan kalsiyum miktarının artmasına da sebebiyet vermekte olan iyi huylu bir tümördür. Bu hastalığın tedavisi için genelde cerrahi yöntemlere başvurulduğu bilinmektedir. Bu ameliyat ile birlikte sorunlu olan bez çıkarılmaktadır. Ayrıca kanda bulunan kalsiyum seviyesi de normal bir seviyeye indirilmektedir. Parathormonu fazla salgılandığında ya da kanser oluşumu gösterdiğinde vücudun tüm sistemleri bundan etkilenebilmektedir. Böylelikle ciddi sorunlara yol açtığı da görülebilmektedir. Genelde her yaştan ve her cinsiyette görülebilen bir hastalıktır. Ancak menopoz sonrasında kadınlarda daha sık oluştuğu gözlemlenebilmektedir. Bu durumun neden dolayı kaynaklandığı ise tam olarak bilinememektedir.
Paratiroid hormonunun fazla salgılandığı belirlendiğinde ilk olarak detaylı muayene gerçekleştirilmektedir. Cerrahi tedavinin planlanması esnasında paratiroid bezlerinin konumlarının belirlenmesi ve hastanın durumu dikkate alınmaktadır. Ancak bazı hastalarda bu bezin konumu tam olarak tespit edilememektedir. Bundan dolayı da tedavi süreci mecburen ertelenebilmektedir.
Paratiroid Adenomu Neden Olur?
‘’Paratiroid adenomu neden olur?’’ oldukça sık merak edilen sorular arasında yer almaktadır. Ancak bu durumun tam olarak neden dolayı kaynaklandığı bilinmemektedir. Hastaların ufak bir kesiminde aileden gelen yani kalıtsal bir durumun olduğu düşünülmektedir. Ayrıca çocukluk döneminde baş ve boyun bölgesi radyasyona maruz kalmış ise bu durumun oluşma ihtimalinin arttığı gözlemlenmektedir. Bir diğer paratiroid adenomu oluşturmaya etki ettiği düşünülen neden ise yetersiz kalsiyumdur. Yetersiz beslenme sonucunda az miktarda bulunan kalsiyumun buna yol açan nedenlerden biri olduğu düşünülmektedir.
Tedavi edilmediği sürece ise kanda bulunan kalsiyumun artmasına neden olmaktadır. Git gide yükselen kalsiyum oranı ise düzensiz kalp atışlarına sebebiyet vermektedir. Aynı zamanda paratiroid krizi ve ölüme de yol açtığı bilinmektedir. Paratiroid krizi ise sinir sistemi yetmezliğinin yaşanması ve bunun sonucunda hastanın zihinsel anlamda değişim yaşaması olarak tanımlanabilmektedir.
Paratiroid adenomu teşhisi için mutlaka doktora başvurulması gerekmektedir. Hastaya ilk olarak fiziksel muayene uygulanmakta ve şikayetleri dinlenmektedir. Ardından hastanın bazı tetkikleri yaptırması gerekmektedir. Bu tetkiklerin sonucunda hastada herhangi bir şey olup olmadığı anlaşılmaktadır. Böylelikle de hasta detaylı bir şekilde incelenmekte ve sonuca göre de tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Her hastada uygulanan tedavi yöntemi aynı olmayabilmektedir. Çünkü hastanın yaşı, sağlığı, ne durumda olduğuna bakılmakta ve buna uygun bir tedavi aşaması oluşturulmaktadır.
Paratiroid Adenomu Belirtileri
Paratiroid adenomu belirtileri, genelde birçok hastalıkta görülebilen belirtilere benzemektedir. Bundan dolayı da genelde tanı geç koyulmaktadır. Sebebi belli olmayan yüksek tansiyon, böbreklerde kum ve taş oluşumu, safra kesesinde taş oluşumu, kemik erimesi ve mide rahatsızlıkları belirtiler arasında yer almaktadır. Bununla birlikte geçmeyen mide ağrıları, yanmaları, bilinç bulanıklığı yaşanması ve kaslarda güçsüzlük de örnek gösterilebilmektedir. Ayrıca idrar kaçırma, halsizlik, kas krampları, romatizmaya benzer eklem ağrılarına da son derece dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu tarz belirtileri ortaya çıkaran paratiroid adenomu, en sık böbrek taşı oluşumu, hipertansiyon, mide ve 12 bağırsak problemleri ile anlaşılabilmektedir. Pek çok farklı belirtiyi ortaya çıkan bu hastalığa oldukça dikkat edilmesi gerekmektedir.
Belirtiler arasından biri kendini gösteriyor ise belli başlı tetkikler ve tahliller yapılmaktadır. Ayrıca hasta detaylı olarak incelenmektedir. Bu hastalık ilaç tedavisi ile düzeltilememektedir. Ancak ameliyat sonrasında düzelme oluştuğu görülebilmektedir. Ameliyat ise ortalama 45 dakika sürmekte ve fazla hormon salgılayan doku alınmaktadır. Böylelikle hastanın daha iyi bir şekilde hayatına dönebildiği bilinmektedir. Ayrıca ameliyat işlemi genel anestezi altında uygulanmakta ve boyunda küçük bir kesi açılarak gerçekleştirilmektedir. Son zamanlarda gelişen teknikler ile bu ameliyat kapalı olarak ta yapılmaktadır.
Ses tellerinin herhangi bir şekilde zarar görmemesi içinse oldukça dikkatli davranılması gerekmektedir.
Nedeni tam olarak bilinmeyen paratiroid adenomu hemen hemen diğer hastalıklar ile karıştırılabilecek belirtileri ortaya çıkarmaktadır. Bundan dolayı düzenli olarak muayene edilmesi gereken yerler arasında yer almaktadır. Çünkü bu şekilde hastalık erkenden teşhis edilebilmektedir.
Paratiroid Adenom Tedavisi
Paratiroid adenom tedavisi öncesinde hasta detaylı bir şekilde muayene edilmekte ve teşhis konulması gerekmektedir. Kan testinde bulunan kalsiyum oranı olması gerekenden yüksek ise bu durumdan şüphelenilmektedir. Ayrıca hastanın hormon seviyelerine de bakılmaktadır. Ancak hastaya tanı koyulabilmesi için illa ki bir belirtisinin olması gerekmemektedir. Bazı hastalarda herhangi bir belirti oluşturmamakta ve rutin muayene esnasında fark edilmektedir. Tanı konulduktan sonra hastaya birtakım testlerin uygulanması gerekli görülmektedir. Böylelikle hastalığın durumu hakkında daha detaylı bilgi elde edilebilmektedir.
İlk olarak bir veya birden fazla paratiroid adenom olup olmadığına dair detaylı bir görüntüleme gerçekleştirilmektedir. Ardından böbrek ve idrar yolunda bulunan kalsiyum birikintileri kontrol edilmektedir. Ayrıca hastada meydana gelen kemik kaybını belirlemek için kemik yoğunluğu da ölçülmektedir. İdrarda bulunan kalsiyum miktarı içinse bir idrar testi yapılması gerekli görülmektedir.
Tüm bu testlerin sonucunda hastalığı ne boyutta olduğu öğrenilmekte ve buna uygun bir tedavi yöntemi oluşturulmaktadır. Paratiroid adenom için en uygun görülen tedavi yöntemi ise bezlerin ameliyat yöntemi ile birlikte çıkarılmasıdır. Bu ameliyatlarda büyük oranda başarı elde edilmektedir. Eğer hasta ameliyat olamayacak durumda ise ilaç tedavisinin uygulanması gerekli görülmektedir. Hastanın daha iyi bir duruma gelmesi için uygun olan tedavi yöntemi uygulanarak bu hastalıktan kurtulması sağlanmaktadır.
Paratiroid Adenom Ameliyatı
Paratiroid adenom ameliyatı, genel anestezi altında ve boyundan küçük bir kesi açılarak gerçekleştirilmektedir. Ameliyat esnasında toplamda dört adet olan paratrioid bezlerinin hepsi incelenmektedir. Sonrasında ise anormal olan bez belirlenmekte ve çıkarılmaktadır. Eğer birden fazla ise anormal olanların hepsi çıkarılmaktadır. Kalan bezler ise hormon seviyelerini korumak için yeterli görülmektedir. Dört bezinde tamamı anormal ise 3 tanesi çıkarılmakta ve kalan bezin seviyeyi koruduğu gözlemlenmektedir. Ayrıca çıkarılan bezler, patolog tarafından incelenmektedir.
Hemen her ameliyatın belli başlı riskleri bulunmaktadır. Bu ameliyatta ise şu riskler bulunmaktadır:
- Kanda kısa süreli veya kalıcı olarak düşük kalsiyum seviyeleri ve bununla birlikte parmaklarda, ağız çevresinde uyuşma görülmesi
- Eğer üç paratiroid bezi çıkarılmış ise ameliyat sonrasında oldukça düşük kalsiyum seviyelerinin meydana gelmesi
Benzer şekilde hastalıklı bezleri çıkartmak için kapalı ameliyatta geçekleştirilebilir. En son uygulamaya giren dudak içinden izsiz yöntem bu konuda güvenilirlik ve etkinlik açısından kendini ispat etmiştir.
Paratiroid Adenom Ameliyatı Sonrası
Paratiroid adenom ameliyatı sonrası oldukça başarılı sonuçların elde edildiği gözlemlenmektedir. Hastalıklı olan bezlerin çıkarılması ile birlikte daha yüksek bir kemik yoğunluğu oluşmaktadır. Aynı zamanda kırık kemik riskinin azaldığı bilinmektedir. Bununla birlikte böbrek taşı riski oldukça azalmaktadır. Ameliyat sonrasında semptomlar ortalama bir ay içerisinde durmaktadır. Adenomlar yüzünden aşırı aktif halde çalışan bezler ise çıkarılarak normal bir durum elde edilmeye çalışılmaktadır. Bu ameliyatın sonucunda hasta daha kaliteli bir şekilde hayatını sürdürebilmektedir. Her hastalıkta olduğu gibi burada da erken teşhisin önemi büyüktür. Bundan dolayı düzenli aralıklarla kontrol edilmesi gerekmektedir.
