Haşimato tiroidi, halk arasında en sık görülen tiroid hastalıklarından biridir. Aslında bu hastalık, vücudun kendi bağışıklık sisteminin tiroid bezine saldırmasıyla ortaya çıkar. Sonuç olarak tiroid bezi iltihaplanır ve zamanla hormon üretme kapasitesi azalır. Bu durum da hipotiroidi, yani tiroid hormonlarının yetersizliği ile sonuçlanır.
Haşimato Hastalığı Nedir?
Haşimato hastalığı, otoimmün tiroidit olarak bilinen bir durumdur. Normalde bağışıklık sistemimiz bizi virüs ve bakterilere karşı korur. Ancak Haşimato hastalığında bağışıklık sistemi yanlışlıkla tiroid dokusunu yabancı olarak algılar ve ona saldırır. Bu saldırı, tiroid bezinde yavaş yavaş hasara yol açar ve hormon üretimi azalır. Tiroid hormonları, vücudumuzun enerji dengesini sağlayan, metabolizmayı düzenleyen çok önemli hormonlardır. Bu nedenle eksiklikleri; yorgunluk, kilo alımı, saç dökülmesi, cilt kuruluğu, üşüme ve depresyon gibi pek çok belirtiye sebep olabilir.
Haşimato Hastalığı Belirtileri
Hastalığın belirtileri genellikle yavaş yavaş gelişir ve bazen yıllar içinde ortaya çıkar. En sık görülen semptomlar şunlardır:
- Sürekli yorgunluk ve halsizlik
- Nedensiz kilo artışı
- Ciltte kuruluk ve saç dökülmesi
- Kabızlık
- Depresif ruh hali
- Soğuğa karşı hassasiyet
- Kadınlarda adet düzensizlikleri
- Konsantrasyon güçlüğü
Bu belirtilerden birkaçını uzun süredir yaşıyorsanız bir endokrinoloji uzmanına başvurmanız önemlidir. Çünkü tedavi edilmediğinde hipotiroidi, kalp sağlığından ruh sağlığına kadar birçok sistemi olumsuz etkileyebilir.
Haşimato Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?
Tanı koymak için öncelikle kan testleri yapılır. TSH, serbest T4 ve anti-TPO antikorlarının ölçülmesi ile hem tiroid fonksiyonları hem de otoimmün sürecin varlığı değerlendirilir. Gerekli durumlarda tiroid ultrasonu da yapılarak bezin yapısal durumu incelenir. Böylece hem hormon düzeyleri hem de tiroidin görünümü hakkında detaylı bilgi elde edilir.
Haşimato Hastalığı Tedavisi
Haşimato’nun kesin bir tedavisi, yani hastalığı tamamen ortadan kaldıran bir yöntem yoktur. Ancak semptomları kontrol altına almak ve hormon dengesini sağlamak mümkündür. Tedavinin temel amacı, tiroid hormonlarını normal seviyeye getirerek yaşam kalitesini artırmaktır.
Hormon Replasman Tedavisi
Haşimato tedavisinde en sık kullanılan yöntem, tiroid hormonu eksikliğini tedavi etmek için kullanılan sentetik ilaçlardır. Bu ilaç, eksik olan hormonu yerine koyarak vücudun normal işleyişini yeniden sağlar.
- Tedavi ömür boyu sürebilir ancak düzenli takip ile doz ihtiyacı değiştirilebilir.
- Doz ayarlaması kan testleri ile yapılır. TSH seviyesinin hedef aralıkta olması tedavinin etkinliğini gösterir.
Düzenli Takip
Hormon tedavisine başladıktan sonra ilk birkaç ayda sık, sonrasında ise genellikle 6-12 ayda bir kontrol yapılır. Hamilelik, kilo değişimi veya başka ilaç kullanımları olduğunda kontroller daha sık yapılabilir.
Yaşam Tarzı ve Beslenme
Haşimato hastalığı tedavisinde yalnızca ilaç kullanımı değil, yaşam tarzı değişiklikleri de çok önemlidir. Çünkü bağışıklık sisteminin dengede kalması ve tiroid bezinin daha fazla zarar görmemesi için vücudu desteklemek gerekir. İşte dikkat edilmesi gereken temel noktalar:
Dengeli Beslenme
Haşimato hastalarının tiroid dostu bir beslenme programı uygulaması faydalıdır.
- Selenyum: Brezilya cevizi, yumurta, ton balığı ve ay çekirdeği selenyum açısından zengindir. Selenyum, tiroid bezindeki iltihabi süreci azaltmaya yardımcı olabilir.
- Çinko: Kırmızı et, kabak çekirdeği ve nohut gibi çinko kaynakları bağışıklık sistemini destekler.
- İyot: Tiroid hormonu üretimi için iyot gereklidir ancak aşırı iyot tüketimi Haşimato’yu kötüleştirebilir. Bu yüzden iyot takviyelerini doktora danışmadan kullanmamak gerekir.
D Vitamini
Haşimato hastalarında D vitamini eksikliği oldukça yaygındır. Bu vitamin, bağışıklık sisteminin düzenlenmesinde kritik rol oynar. Düşük D vitamini düzeyleri hastalığın seyrini olumsuz etkileyebilir.
- D vitamini için düzenli kan testi yaptırmalı, eksiklik varsa doktor önerisiyle takviye alınmalıdır.
- Güneş ışığı da en doğal D vitamini kaynağıdır, bu yüzden haftada birkaç gün 15-20 dakika güneşlenmek faydalı olabilir.
Glutensiz Beslenme
Haşimato hastalarının bir kısmında çölyak hastalığı veya gluten hassasiyeti de görülebilir. Bu durum bağırsaklarda emilim sorununa yol açarak tiroid tedavisini zorlaştırabilir.
- Glutensiz beslenme bazı hastalarda yorgunluk, şişkinlik ve sindirim sorunlarını azaltabilir.
- Ancak herkes için gerekli değildir, glutensiz diyete başlamadan önce doktor veya diyetisyen görüşü alınmalıdır.
Stres Yönetimi
Stres, bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen en önemli faktördür. Uzun süreli stres, otoimmün hastalıkların alevlenmesine yol açabilir.
- Düzenli uyku, hormon dengesinin korunmasında kritik öneme sahiptir. Günde 7-8 saat uyumaya özen gösterilmelidir.
- Yoga, meditasyon, nefes egzersizleri gibi rahatlatıcı aktiviteler bağışıklık sisteminin sakinleşmesine ve stresin azalmasına yardımcı olur.
- Günlük hafif yürüyüşler hem zihni hem de bedeni rahatlatır, metabolizmayı destekler.
Haşimato ile Yaşam
Haşimato hastalığı doğru tedaviyle kontrol altına alınabilir. İlaçlarınızı düzenli kullanmak, kontrolleri aksatmamak ve yaşam tarzınıza dikkat etmek bu süreçte en önemli adımlardır. Ayrıca kendi vücudunuzu dinlemek, yeni semptomlar fark ettiğinizde doktorunuza danışmak da önemlidir.
Haşimato tiroidi hastalığı erken teşhis edildiği ve düzenli doktor muayenesi, ilaç tedavisi ve beslenme alışkanlıkları uygulandığı durumda tehlikesiz bir hastalıktır. Ancak hastalık yayılım gösterdiği durumda komplikasyonlara da sebebiyet vereceği için tehlikeli bir hal alabilecektir. Hayır, otoimmün süreç devam eder ancak hormon tedavisi ile belirtiler kontrol altına alınır. Çoğu hastada evet, çünkü tiroid bezindeki hasar kalıcıdır. Ancak doz değişebilir. Beslenme tek başına hastalığı iyileştirmez ama belirtilerin hafiflemesine katkı sağlar. Evet, aksine hormon seviyelerinin normal olması bebeğin sağlıklı gelişimi için çok önemlidir.Haşimato hastaları nelerden uzak durmalı?
Haşimato ne zaman tehlikeli?
Haşimato hastalığı tamamen geçer mi?
İlaç tedavisini ömür boyu mu kullanacağım?
Beslenmeyle Haşimato iyileşir mi?
Hamilelikte tiroid ilaçları güvenli midir?